ဗုဒၶသာသနာကုိ မည္သူေစာင့္သနည္း
ေထရ၀ါဒဗုဒၵသာသနာကုိ အရွည္ခံေအာင္၊ တည္တံေအာင္၊ ျပန္႔ပြားေအာင္ မည္သူ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသနည္း။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္စဥ္ထဲကၾကားခဲ့ရေသာ ဘုရားသာသနာ ၂၅၀၀၊ သိၾကားသာသနာ ၂၅၀၀ အမွန္ပါလား?။ သူရႆီမယ္ေတာ္က ပိဋကတ္ ၃ ပုံေစာင့္သည္ ဟူေသာ အရပ္စကားမ်ားၾကားခဲ့ရပါသည္။ တကယ္တန္း ဗုဒၵ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ားကုိ ေလ့လာခဲ့သည့္ အခါၾကမွ အရပ္ထဲက ေျပာေသာ အမွားမ်ားကုိ သိလာရပါသည္။ အမွန္မွာ ဗုဒၵျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာကုိ သိၾကားမင္း လည္းမေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ပါ၊ သူရႆီမယ္ေတာ္လည္းမဟုတ္ပါ ရဟန္းသံဃာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သာသနာေတာ္တည္တံ ခုိင္မာေစရန္ ေခတ္ အဆက္ဆက္ အဓမၼ၀ါဒီမ်ား၊ တႏၱရ၀ါဒမ်ား၊ နတ္ကုိးကြယ္မွဳမ်ားကုိ ရွင္းလင္းခဲ့ၾကသည္။ ထုိသုိ႔ သာသနာေတာ္သန္႔ရွင္ရန္အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ အတြင္း သဂၤါယနာကုိ ၆ ၾကိမ္ တင္၍ ရွင္းလင္းခဲ့ၾကသည္။
၁။ ပထမ သဂၤါယနာ
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျပီး ၄ လခန္႔ၾကာေသာအခါ (ဘီစီ ၅၄၄) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္၊ ေ၀ဘာရေတာင္ သတၱပဏိ လုိဏ္ဂူေတာ္တြင္ ရဟႏၱာအရွင္ သူျမတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိ၊ အရွင္အာနႏၵာတုိ႔ ၾကီးမွဴး၍ သံဃာေတာ္ ၇၀၀၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အားဂုံေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ ၾကသည္။ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ အရွင္မဟာကႆပက အေမးျပဳ၍ အရွင္ဥပါလိ (၀ိနည္း) ႏွင့္ အရွင္အာနႏၵာ (သုတၱန္၊ အဘိဓမၼာ)တုိ႔က ေျဖဆုိေတာ္မူကာ ပထမသဂၤါယနာ တင္ခဲ့သည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ အဇာတသတ္မင္း ျဖစ္သည္။
၂။ ဒုတိယသဂၤါယနာ
ဒုတိယ သဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၄၄၄) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ေ၀သာလီျပည္ ၀ါဠဳကာရာမ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး၌ အရွင္ယသမေထရ္ အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၱာ ၇၀၀ ႏွင့္တကြ ရဟန္း သံဃာေတာ္ေပါင္း ၉၀၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ကာ ဒုတိယသဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ ကာလာေသာမမင္း ျဖစ္သည္။
၃။ တတိယသဂၤါယနာ
တတိယသဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၃၀၉) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ပါဋလိပုတ္ျပည္၊ အာေသာကာရာမ ေက်ာင္းေတာ္၌ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱ မေထရ္အမွဴးျပဳေသာ ရဟႏၱာ ၁၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ေတာ္မူကာ တတိယသဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ သီရိဓမၼာေသာကမင္း ျဖစ္သည္။
၄။ စတုတၳသဂၤါယနာ
စတုတၳသဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၉၄) သီဟုိဠ္ကြၽန္း(ယခု သီရိလကၤာႏုိင္ငံ) မလယဇနပုဒ္ရွိ အေသာကလုိဏ္ဂူတြင္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေတာ္ ရဟႏၱာ ၅၀၀ တုိ႔က ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ေတာ္မူကာ စတုတၳသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိစတုတၳသဂၤါယနာမွစ၍ ေနာင္ရဟန္း သံဃာမ်ား ႏွဳတ္တက္အာဂုံမေဆာင္ႏုိင္ၾကလွ်င္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ေပ်ာက္ပ်က္ တိမ္ေကာသြားမည္ကုိအရွည္ျမင္သျဖင့္ ေပရြက္မ်ား ေပၚတြင္ ေရးထုိးကာ ေပထက္အကၡရာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္း ေသာ မင္းမွာ ၀ဋဂါမဏိမင္း ျဖစ္သည္။
၅။ ပဥၥမသဂၤါယနာ
ပဥၥမသဂၤါယနာကုိ (ေအဒီ ၁၈၇၁) ျမန္မာႏုိင္ငံ မႏၱေလးရတနာပုံေနျပည္ေတာ္၌ အရွင္ဇာဂရမေထရ္ဦးစီးအမွဴးျပဳေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေပါင္း ၂၄၀၀ တုိ႔က ၇ ႏွစ္၊ ၆ လ၊ ၁၄ ရက္ၾကာေအာင္ ႏွဳတ္တက္ အာဂုံေဆာင္ကာ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရသည္။ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ကာ ေက်ာက္စာခ်ပ္ေရေပါင္း ၇၂၉ ခ်ပ္ ျဖင့္မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိေက်ာက္စာမ်ားကုိ မႏၱေလးျမိဳ ႔၊ မန္းေတာင္ေျခရွိ ကုသုိလ္ေတာ္ဘုရား၀င္းအတြင္း၌ ၾကည့္ရွဳ ပူေဇာ္ႏုိင္ပါသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္း ေသာ မင္းမွာ မင္းတုန္းမင္း ျဖစ္သည္။
၆။ ဆဌသဂၤါယနာ
ဆဌသဂၤါယနာကုိ (ေအဒီ ၁၉၅၄) ျမန္မာႏုိင္ငံ ရန္ကုန္ျမိဳ ႔ ကမၻာေအးကုန္းေျမရွိ မဟာပါသာဏလုိဏ္ဂူတြင္ ေထရ၀ါဒငါးႏုိင္ငံတုိ႔မွ က်မ္းဂန္တတ္ဆရာေတာ္မ်ားကုိ ပင့္ေဆာင္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္မွ မႏၱေလး ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱေရ၀တ အမွဴးျပဳေသာ သံဃာေတာ္ေပါင္း (၂၄၀၀) ႏွင့္ ယုိးဒယား၊ သီဟုိဠ္၊ ကမၻာဒီးယား၊ လာအုိ ထုိ ၄ ႏုိင္ငံတုိ႔မွ သံဃရာဇာဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ က်မ္းတတ္ ဆရာေတာ္ (၁၄၄) စုစုေပါင္း ရဟန္းသံဃာေတာ္ (၂၆၁၇ ) ပါးတုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေစရန္ ၂ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ ႔ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ေသာဘဏေထရ္က အေမးျပဳ၍ မင္းကြန္းတိပိဋကဓရဓမၼ ဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစိတၱမွ အေျဖပုဂၢိဳလ္၀ိႆဇၹအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့ လွဴဒါန္း ေသာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မွာ ဦးႏု ျဖစ္သည္။
ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ က်မ္းစာအုပ္ေပါင္း ပါဠိေတာ္ ၄၀ အုပ္၊ အဌကထာ ၅၁ အုပ္ ႏွင့္ ဋီကာ ၂၆ အုပ္တုိ႔ကုိ ဆဌသဂၤါယနာတင္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သာသနာႏွစ္ ၂၅၀၀ အတြင္း သဂၤါယနာ ၆ ၾကိမ္တင္၍ သာသနာကုိ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ ရဟန္း၊ သံဃာမ်ားသည္သာ ဗုဒၵသာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား အစစ္ျဖစ္ပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အမွန္ျမင္ႏုိင္ၾကပါေစ။
၁။ ပထမ သဂၤါယနာ
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူျပီး ၄ လခန္႔ၾကာေသာအခါ (ဘီစီ ၅၄၄) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္၊ ေ၀ဘာရေတာင္ သတၱပဏိ လုိဏ္ဂူေတာ္တြင္ ရဟႏၱာအရွင္ သူျမတ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိ၊ အရွင္အာနႏၵာတုိ႔ ၾကီးမွဴး၍ သံဃာေတာ္ ၇၀၀၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အားဂုံေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ ၾကသည္။ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ အရွင္မဟာကႆပက အေမးျပဳ၍ အရွင္ဥပါလိ (၀ိနည္း) ႏွင့္ အရွင္အာနႏၵာ (သုတၱန္၊ အဘိဓမၼာ)တုိ႔က ေျဖဆုိေတာ္မူကာ ပထမသဂၤါယနာ တင္ခဲ့သည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ အဇာတသတ္မင္း ျဖစ္သည္။
၂။ ဒုတိယသဂၤါယနာ
ဒုတိယ သဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၄၄၄) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ေ၀သာလီျပည္ ၀ါဠဳကာရာမ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး၌ အရွင္ယသမေထရ္ အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၱာ ၇၀၀ ႏွင့္တကြ ရဟန္း သံဃာေတာ္ေပါင္း ၉၀၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ကာ ဒုတိယသဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ ကာလာေသာမမင္း ျဖစ္သည္။
၃။ တတိယသဂၤါယနာ
တတိယသဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၃၀၉) အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ ပါဋလိပုတ္ျပည္၊ အာေသာကာရာမ ေက်ာင္းေတာ္၌ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱ မေထရ္အမွဴးျပဳေသာ ရဟႏၱာ ၁၀၀၀ တုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ေတာ္မူကာ တတိယသဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေသာ မင္းမွာ သီရိဓမၼာေသာကမင္း ျဖစ္သည္။
၄။ စတုတၳသဂၤါယနာ
စတုတၳသဂၤါယနာကုိ (ဘီစီ ၉၄) သီဟုိဠ္ကြၽန္း(ယခု သီရိလကၤာႏုိင္ငံ) မလယဇနပုဒ္ရွိ အေသာကလုိဏ္ဂူတြင္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေတာ္ ရဟႏၱာ ၅၀၀ တုိ႔က ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ေတာ္မူကာ စတုတၳသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိစတုတၳသဂၤါယနာမွစ၍ ေနာင္ရဟန္း သံဃာမ်ား ႏွဳတ္တက္အာဂုံမေဆာင္ႏုိင္ၾကလွ်င္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ေပ်ာက္ပ်က္ တိမ္ေကာသြားမည္ကုိအရွည္ျမင္သျဖင့္ ေပရြက္မ်ား ေပၚတြင္ ေရးထုိးကာ ေပထက္အကၡရာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္း ေသာ မင္းမွာ ၀ဋဂါမဏိမင္း ျဖစ္သည္။
၅။ ပဥၥမသဂၤါယနာ
ပဥၥမသဂၤါယနာကုိ (ေအဒီ ၁၈၇၁) ျမန္မာႏုိင္ငံ မႏၱေလးရတနာပုံေနျပည္ေတာ္၌ အရွင္ဇာဂရမေထရ္ဦးစီးအမွဴးျပဳေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေပါင္း ၂၄၀၀ တုိ႔က ၇ ႏွစ္၊ ၆ လ၊ ၁၄ ရက္ၾကာေအာင္ ႏွဳတ္တက္ အာဂုံေဆာင္ကာ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရသည္။ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ကာ ေက်ာက္စာခ်ပ္ေရေပါင္း ၇၂၉ ခ်ပ္ ျဖင့္မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိေက်ာက္စာမ်ားကုိ မႏၱေလးျမိဳ ႔၊ မန္းေတာင္ေျခရွိ ကုသုိလ္ေတာ္ဘုရား၀င္းအတြင္း၌ ၾကည့္ရွဳ ပူေဇာ္ႏုိင္ပါသည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္း ေသာ မင္းမွာ မင္းတုန္းမင္း ျဖစ္သည္။
၆။ ဆဌသဂၤါယနာ
ဆဌသဂၤါယနာကုိ (ေအဒီ ၁၉၅၄) ျမန္မာႏုိင္ငံ ရန္ကုန္ျမိဳ ႔ ကမၻာေအးကုန္းေျမရွိ မဟာပါသာဏလုိဏ္ဂူတြင္ ေထရ၀ါဒငါးႏုိင္ငံတုိ႔မွ က်မ္းဂန္တတ္ဆရာေတာ္မ်ားကုိ ပင့္ေဆာင္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္မွ မႏၱေလး ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱေရ၀တ အမွဴးျပဳေသာ သံဃာေတာ္ေပါင္း (၂၄၀၀) ႏွင့္ ယုိးဒယား၊ သီဟုိဠ္၊ ကမၻာဒီးယား၊ လာအုိ ထုိ ၄ ႏုိင္ငံတုိ႔မွ သံဃရာဇာဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ က်မ္းတတ္ ဆရာေတာ္ (၁၄၄) စုစုေပါင္း ရဟန္းသံဃာေတာ္ (၂၆၁၇ ) ပါးတုိ႔က ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေစရန္ ၂ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ႏွဳတ္တက္အာဂုံေဆာင္ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ ႔ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ ေသာဘဏေထရ္က အေမးျပဳ၍ မင္းကြန္းတိပိဋကဓရဓမၼ ဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစိတၱမွ အေျဖပုဂၢိဳလ္၀ိႆဇၹအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ပစၥယာႏုဂၢဟ ေထာက္ပံ့ လွဴဒါန္း ေသာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မွာ ဦးႏု ျဖစ္သည္။
ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ က်မ္းစာအုပ္ေပါင္း ပါဠိေတာ္ ၄၀ အုပ္၊ အဌကထာ ၅၁ အုပ္ ႏွင့္ ဋီကာ ၂၆ အုပ္တုိ႔ကုိ ဆဌသဂၤါယနာတင္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သာသနာႏွစ္ ၂၅၀၀ အတြင္း သဂၤါယနာ ၆ ၾကိမ္တင္၍ သာသနာကုိ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ ရဟန္း၊ သံဃာမ်ားသည္သာ ဗုဒၵသာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား အစစ္ျဖစ္ပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အမွန္ျမင္ႏုိင္ၾကပါေစ။
No comments:
Post a Comment